Bir Kindle Touch kullanıcısıyım. Daha önce Mobil Yazılar’da Kindle ve e-kitaplar üzerine pek çok şey yazdım. Bu yazılara buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Calibro Basic’in kutusundan çıkanlar: Calibro Basic’in kutusundan USB kablosu, hızlı başlangıç kılavuzu ve cihazın kendisi çıkıyor. Babil.com bana bir de bez çanta göndermiş cihazla birlikte. Keşke cihazı korunaklı bir şekilde taşımama imkan veren bir kılıf da olsaymış dedim ama, kılıf satışlarının pek çok firma için ayrı bir gelir kaynağı olduğunu ve Calibro Basic’in ucuz fiyatını hatırlayarak sustum.
Calibro Basic’in özellikleri: Cihaz 800x600 piksel çözünürlükte “dokunmatik olmayan” bir Pearl E-Ink ekrana sahip. WiFi özelliği bulunuyor. Cihazın alt tarafında MicroSD kartlarınızı takabileceğiniz bir yuva bulunuyor. Calibro Basic’in 4 GB dahili hafızası fazlasıyla yeterli olsa da harici kart desteği artı bir özellik. Cihaz binbir türlü dosya formatını destekliyor. Tamam, teknik olarak "binbir" değil ama, EPUB ile başlıyor, PDF ile devam ediyor, DOC, DOCX, HTM, CHM ve daha fazlasının desteğiyle bizi mutlu ediyor. Cihazın içinde SesliSozluk.com’dan sağlanan bir İngilizce-Türkçe sözlük var. Ayrıca 188 gram ağırlığı var.
Calibro Basic’in dış görünüşü: Doğrusu ben Calibro Basic’i çok şık buldum. Ön tarafı koyu gri, arka tarafı siyah renkte (Arka taraf parmak izi tutuyor, bunu da ekleyeyim). Ön yüzünde beşli yön tuşları ve ileri-geri tuşları var. İleri geri tuşları akıllıca bir tasarımla gizlendiği için uzaktan bakınca sadece beşli yön tuşları (ortadaki halka) fark ediliyor. Cihazın açma kapama düğmesi, MicroSD kart yuvası ve MicroUSB girişi alt tarafta.
Calibro Basic’in ekranı ve e-ink deneyimi: Cihazın ekranı Kindle Touch ile aynı çözünürlüğe sahip. Ancak artık piyasada daha yüksek çözünürlükte e-ink ekranlar var, zaten Babil.com’da satılan Calibro Touch Lux modeli de daha yüksek çözünürlükte olan modellerden. Normal kitapları okurken bu olumsuz bir durum oluşturmamakla birlikte, PDF’lerdeki küçük yazılarda bir nebze bulanıklık kendini hissettiriyor. Ayrıca çizgi roman okumak isteyenler de Calibro Touch Lux modelinden daha çok memnun kalırlar herhalde.
Daha önce e-ink teknolojisine sahip ekrana sahip bir cihaz kullanmadıysanız biraz şaşırabilirsiniz. Niye? Çünkü e-ink ekranlar telefonlardaki, bilgisayarlardaki ekranlar gibi çalışmıyor. Bu ekranlar ışık yaymıyor, dolayısıyla gözü daha az yoruyorlar ve güneş ışığı altında bile okunabiliyorlar. Ekranda görüntünün oluşturulması için sürekli enerji harcanması gerekmiyor ve bundan dolayı da pil ömrü saatlerle değil, günlerle, hatta haftalarla ölçülüyor. E-kitap okuyucuların tercih edilme sebebi tamamen ekranın bu özelliklerinden kaynaklanıyor zaten. Ekrandaki görüntü, bir kitap sayfası gibi gözüküyor, bir tablet ekranı gibi değil. Bunun bir dezavantajı var ne yazık ki, o da e-ink ekranların biraz yavaş çalışması. Sayfaları çevirirken bir yavaşlık hissetmeniz, kendinizi 90’lardan kalma bir cihaz kullanıyormuş gibi hissetmeniz olası. Bu Calibro Basic’e has bir problem değil, Amazon Kindle da dahil tüm e-ink teknolojili kitap okuyucular aynı şekilde çalışıyor. Ancak belirttiğim gibi, eğer çok okuması gereken bir insansanız ve sürekli bir ışık kaynağına (ekrana) bakmak sizi rahatsız ediyorsa, e-ink muhteşem bir teknoloji.
Calibro'nun ekranı doğrudan güneş ışığı altında bile okunaklı.
E-ink teknolojili cihazlar arasında isteğe göre açılıp kapanabilen ekran aydınlatması seçeneği ve dokunmatik ekran seçeneği sunan cihazlar da var. Örneğin Babil.com’un sattığı bir üst model olan Calibro Touch Lux modeli aynen böyle. Peki bu özelliklere ihtiyaç var mı? Bence var, ama bu tamamen sizin cihazı kullanım tarzınıza ve alışkanlıklarınıza kalmış. Calibro Basic’i kullandıktan sonra dokunmatik ekrana sahip olmamasının bu cihazdan çok şey eksilttiğini düşündüm doğrusu. Her basışta “TAK TAK TAK” ses çıkartan düğmelerden hoşlanmadım. Yavaş yavaş bütün cihazlarımızın da dokunmatik olduğu düşünülürse, alışkanlık faktörünün önemi anlaşılabilir. Ancak tek yapacağınız otobüste, tramvayda cihazı açıp bir kitabın sayfalarını çevirmek olacaksa, cihazı başka bir şey için kullanmayacaksanız, dokunmatik olmuş ya da olmamış, ne fark eder? İkinci konu da ekran aydınlatması. Bu da kişisel tercihe kalmış durumda, çünkü pek çok kişi gibi cihazı uyumadan önce bir şeyler okumak için kullanacaksanız, ya da uzun süren gece yolculuklarında kitabınızı okumak istiyorsanız, o ışık olmadan olmaz. Okula-işe giderken serviste kitap okuyacaksanız, olmasa da bir şey kaybetmezsiniz.
Cihazın ekranı ile ilgili son bir izlenimimi paylaşayım. Elimdeki Kindle Touch ile yan yana koyduğumda, Kindle ekranındaki yazılar gözüme daha hoş geldi. Kindle’ın ekranı ile Calibro Basic’in ekranı aynı çözünürlükte olmasına rağmen, Kindle ekranında kontrast daha yüksek gibi. Calibro’da ekran ayarlarını yüksek kaliteye göre değiştirmeme ve farklı fontları test etmeme rağmen sonuç değişmedi. Belki Kindle’daki fontlar e-ink ekranda güzel gözükecek şekilde özelleştirilmiş olabilir, bilemiyorum. Bu arada, Calibro’nun ekranı kötü demiyorum, çünkü aradaki fark sadece iki cihazı yan yana koyduğunuzda hissediliyor. Güncelleme: Bu sorunu çözmek için %25 kalınlaştırılmış fontlar yükleyebilirsiniz. Şu yazımda anlattım: Calibro'ya yeni fontlar yükleme (Okumak için tıklayınız).
Calibro Basic’de uygulamalar: Kindle ile ilgili bir eleştirim, uygulamalara izin vermemesiydi. Calibro’da çeşitli uygulamalar ve oyunlar bulunuyor. Saati ve takvimi gösteren uygulamayı işlevsel buldum doğrusu, Kindle’da da bu tür bir özelliğin olması gerektiğini düşünmüştüm hep. Cihazda pek çok oyun ve uygulamanın yanı sıra bir de RSS uygulaması var. Ancak çok kullanışlı bulmadım. Hele de dokunmatik olmayan bir cihazda RSS adresi girmek için uğraşmak tam bir işkence. Yine de, hiç uygulama bulunmamasından iyidir diyorum.
Calibro Basic’de kullanıcı deneyimi
Cihazın en temel sıkıntısı, kullanıcı deneyiminde. Tamam, sadece bir kitabı açıp, okuyup, diğer bir kitaba geçecekseniz; cihazın diğer işlevlerini kullanmayacaksanız, çok da sıkıntı çekmezsiniz. Fakat okuma fonksiyonu dışındaki özellikleri kullanacaksanız, arabirim biraz kafa karıştırabilir. İlk bakışta sade ve kolay görünüyor ama, ufak tefek problemler ve tutarsızlıklar bulunuyor. Sanırım arabirim tasarımcıları yeterince test etmemişler yazılımı. Sıkıntının temel sebebi de cihazın dokunmatik olmaması. Muhtemelen üst versiyonda bu sorunlarla karşılaşılmıyordur.
Ancak problemlerin çoğu Babil.com’un müdahale alanı dışında kalıyor, onu da belirteyim. PocketBook’un yazılımını üreten firmanın çözmesi gerekiyor bu problemleri, elbette Babil.com’un da biraz zorlaması gerekiyor onları. Bu problemler neler peki?
- Örneğin, düğmelerin işlevleri tam olarak oturmamış. En soldaki düğme kitapların içindeyken sayfa değiştiriyor, menülerdeyken geri gidiyor, ancak bazı menülerde de listenin gerisine gidiyor. Kimi yerde “çıkış” özelliği gösteriyor, kimi yerde (örneğin Galeri ya da Sudoku uygulamalarında) çıkış için orta tuşa basılı tutmanız, açılan menüden “Çıkış” seçeneğini seçmeniz gerekiyor.
- Kullanım kılavuzunda olan, ama cihazda bulunmayan özellikler var. “Calibro’ya Gönder” özelliği ya da Adobe DRM özelliği olması gereken yerde görünmüyor mesela.
- Bazı menü maddelerinin isimleri ile kılavuzdaki isimler uyuşmuyor. Kılavuzun çevirisinde kimi yerler İngilizce unutulmuş.
- Her kitabın fontunu tek tek değiştirmeniz gerekiyor. Cihaz her yeni kitaba “Custom 30” fontunu atıyor. Font güzel ama, 30 punto çok büyük. Her yeni kitap için ayarlara girip fontu küçültmeniz gerekiyor.
- 18 puntodan küçük fontlar seçilebiliyor ama hiçbir etkisi olmuyor. Bu da kafa karışıklığına sebep oluyor. Çalışmayan seçenek listede gözükmemeli. Güncelleme: Bu sorunun bir çözümü var: Kitap sayfası açıkken orta halkadaki tuşları kullanarak puntoyu küçültebilirsiniz. Ancak menüden seçerseniz yine büyüyor yazılar.
- Babil.com’un mağaza uygulaması da kullanıcı deneyimi açısından geliştirilmesi (yani sadeleştirilmesi, kolaylaştırılması) gereken noktalardan. En azından içinde kitap olmayan kategorinin listede çıkmaması gerekiyor. Sanırım var olan bir sistemi (Obreey) kendilerine uyarlamışlar ama yine de bunu hatırlatmakta fayda var.
- Kitapları favorilere ekleme özelliği var, bu da güzel. Peki favorilere nasıl erişiliyor dersiniz? Kütüphane bölümüne girip, herhangi bir kitabın üzerine geliyorsunuz, orta tuşa uzun basıyorsunuz. Açılan menüden “Filtrele” seçeneğine tıklıyorsunuz, açılan alt menüden “Favoriler” seçeneğini seçiyorsunuz. Favorilere ulaşmak bu kadar zor olmamalı! Bir de standart kitap listesine geri dönmek için aynı adımları tekrarlamanız gerekiyor!
Sonuç
Calibro Basic, adı üstünde, temel kitap okuma işlevi için uygun bir cihaz. Bunu tekrar edeyim, “okumak” için. Okumak dışındaki her aktivite, not alma, arama yapma özellikleri bile, gereksiz şekilde karmaşık. Bunun sebebi biraz da cihazın dokunmatik olmaması. Ancak cihazın 149 TL’lik fiyatı söz konusu olduğunda diyecek pek bir şey kalmıyor. Zaten bir e-kitap okuyucunuz varsa, Calibro Touch Lux modelini düşünmeniz daha sağlıklı olabilir. İlk kez e-ink teknolojili bir cihaz alacaksanız, Calibro Basic işinizi görecektir.
Problemler? Yukarıda bahsettiğim problemler kolayca çözülebilecek şeyler. İnşallah Babil.com gerekli yazılımsal güncellemelerin yapılmasını sağlar. Çünkü bu proje başarılı olacaksa, ki başarılı olmasını gerçekten istiyorum, bizim gibi geek’lere değil, Ahmet amcaya, Ayşe ablaya göre tasarlanmış olması gerekiyor. Özellikle de adı “Basic” olan, fiyatı ucuz olan, dolayısıyla daha çok kişiye ulaşma potansiyeli olan versiyon, kesinlikle bir kitap gibi sorunsuz bir şekilde kullanılabilmeli. Anladığım kadarıyla, dokunmatik olan bir üst versiyonu kullanım kolaylığı açısından çok daha ileride. Belki yakında bir Calibro Touch Lux incelemesi, hatta iki cihazın karşılaştırmasını da yaparım. (Güncelleme: Calibro Touch Lux'ü de inceledim, okumak için tıklayın)
Calibro Basic ile PDF okuma deneyimi ise beni şaşırtan bir nokta oldu. Kindle bu konuda o kadar kötü ki! Calibro bana e-ink ekranlı cihazlarda da PDF okunabileceğini gösterdi. Herhalde cihazın daha yüksek çözünürlüklü ekrana sahip modelinde bu deneyim çok daha iyi olacaktır. Kindle ile ilgili sorulan sorulara verdiğim cevaplarda “PDF okuyacaksanız Kindle Touch almayın” diyordum, ancak Calibro PDF dokümanlarını okuma açısından oldukça iyi görünüyor. Yine de tabletlerle karşılaştırmanızın doğru olmayacağını hatırlatayım. (Güncelleme: PDF Reflow (Yeniden akış) özelliğinde bir hata var sanırım, bazen bu moddayken sayfa değiştiremiyorsunuz. Bu durumdan diğer PocketBook kullanıcıları da bahsetmiş).
Babil.com ve LibroNet’ten beklentim, ufak tefek pürüzleri bir an önce gidermeleri ve yollarına son sürat devam etmeleri. Bir de, daha büyük ekranlı PocketBook inkPad gibi cihazları getirmeyi düşünürlerse çok sevineceğim. Kendilerine başarılar diliyorum!
E-kitaplar ile ilgili diğer yazılarım için tıklayın
Calibro Basic’in artıları
Uygun fiyat; göz yormayan, pil bitirmeyen E-ink ekran; WiFi özelliği; 4 GB hafıza ve MicroSD kart takabilme özelliği; tabletletlere göre çok uzun pil ömrü; cihazın içinden kitap satın almayı sağlayan mağaza özelliği; çok sayıda formatı dönüştürmeye ihtiyaç olmadan desteklemesi; PDF’leri görüntülemedeki başarısı; üçüncü parti uygulamaları çalıştırabilmesi; ayarları kurcalamayı sevenler için kişiselleştirme imkanı; küçük, hafif ve şık olması.
Calibro Basic’in geliştirilebilecek yönleri
Sözlük sayısı arttırılabilir. Türkçe-Türkçe sözlük eklenebilir. Arabirim sadeleştirilebilir. Kullanma kılavuzunda geçen ama cihazda ya da LibroNet’in sitelerinde rastlamadığım Calibro’ya Gönder özelliği eklenebilir, tabi Amazon’un “Send to Kindle” özelliğine benzer özellikte olması şartıyla. E-ink ekranlarda daha hoş gözükecek fontlar geliştirilebilir (Yeni fontlar yüklemeyi şurada anlattım: Calibro'ya yeni fontlar yükleme ve kontrastı artırma). Bazı PDF'lerde sayfa çevirme hızı yavaş. “Sesli Sözlük” veritabanındaki kelime sayısı çoğaltılmalı.
Calibro Basic’in eksileri
Arabirimdeki tutarsızlıklar ve yazılım hataları (Güncellemeler ile düzeltilebilecek şeyler). Cihazın arka tarafı çok şık ama, çok fazla parmak izi tutuyor.
Devamı var! Calibro ile ilgili diğer yazılarım:
Calibro Touch Lux incelemesi
Calibro Basic-Calibro Touch Lux karşılaştırması
Calibro Basic İpuçları
Calibro’ya yeni fontlar yükleme
Web sayfalarını EPUB formatına çevirip Calibro’da okuma
E-kitap fikirleri
Calibro ile ilgili diğer her şey
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder