Windows Mobile ve Windows Phone 8

Mobil Yazılar’ın Twitter hesabına “Eski yazılarıma bakınca ‘Zamanında Windows Mobile'dan ne çekmişiz’ diyorum kendi kendime.” şeklinde bir twit attığımda “O günleri hatırlamak dahi istemiyorum…” şeklinde bir cevap gelmişti. Evet, o günlerden beri çok yol kat ettik ve hakikatten de o günleri hatırlamak bile istemiyoruz. Malum telefon çıktığından beri mobil arenada çok şey değişti. Eski krallar tahtlarından düştü. Kimi yok olup gitti, kimi yok olmak üzere.

Microsoft önceleri Palm ile savaş halindeydi. Windows Mobile işletim sistemli ilk Treo’nun lansmanına Bill Gates şahsen katılmıştı. Pek çoklarımız bu Palm markalı, ancak kalbinde Windows Mobile gömülü olan telefonu Microsoft’un zaferi olarak gördük: Sonunda mobil arenadaki tek rakibini alt etmişti. Ancak bu zafer Windows Mobile’ın büyük bir atılım yapmasından çok Palm OS’in yerinde saymasından kaynaklanıyordu! Palm’ın sınırlarından kaçan kullanıcılar soluğu karanlık tarafta aldıklarında onları başka sorunlar bekliyordu. “Zen of Palm”a alışmış kullanıcılar için Windows Mobile’ın kimi noktaları son derece kafa karıştırıcıydı zira.

Neydi bu kafa karıştırıcı noktalar, sorunlar, gariplikler? Windows Mobile’ın stabilite sorunları vardı, arada bir kilitlenirdi, ancak o dönemde bu alışılmadık bir şey değildi. Bence bundan daha önemli bir problemi vardı: Arabirim kullanıcı dostu değildi, kullanıcı deneyimi ciddi manada sıkıntılıydı.



2009 yılında Microsoft’un acilen yapması gereken şeyler başlıklı bir yazı yazmıştım. Yukarıdaki ekran görüntülerinden de görebileceğiniz gibi Windows Mobile özensiz, düzensiz, karmaşık, çirkin ve terkedilmiş bir arabirime sahipti. HTC gibi firmalar inovasyon yapıyordu ama, işletim sisteminin kendisinin kullanıcı deneyimi mantığında da değişime ihtiyaç vardı. Aslında sadece o yazıda verdiğim örnekler çerçevesinde değişiklikler yapılsa bile Windows Mobile daha iyi bir deneyim sunabilirdi.

Microsoft’un çözümü ne oldu? Windows Mobile’ı ve uyumlu programları komple çöpe atıp sıfırdan başlamak. Ama bu eski Microsoft çalışanı Joel Spolsky’nin bir yazısında anlattığı gibi ölümcül oldu: Bolca vakit kaybedildi, Steve Ballmer’ın çok kıymet verdiği “developers developers developers” ortada kaldı, sonuçta güzel arabirimli ama diğer her yönden kısıtlı bir işletim sistemi çıktı. Yavaş yavaş geliştirildi ve “developers” da geri gelmeye başladı ama o sırada Windows Phone 7’nin yeni nesil rakipleri aldı başını gitti. Dolayısıyla da bugün Microsoft’un mobil işletim sisteminin geleceği belli değil.

Vakit varken Windows Mobile üzerinde daha fazla çalışılsaydı ve “Bu cihazı insan kullanacak, insan” deseydi birileri keşke. Biz diyorduk elbette, ama içeriden birileri demeliydi bunu!

Çıkarılacak dersler:
1. Rakibin yokken tembellik etme. İnsanların sana her zaman mecbur olacağını sanma.
2. İnovasyondan asla vazgeçme. En iyisini yaptığını sanma. Daha iyisini nasıl yapacağını düşün.
3. Çözüm odaklı hareket et. Kullanıcı deneyimini mükemmelleştirmeye çalış.
4. Tasarıma her zaman önem ver. Bakması bile keyif verecek ürünler ortaya çıkar.
5. Microsoft bile olsan sıfırdan başlama fikri söz konusu olduğunda durup iyi bir düşün.
6. Kaliteni bir alanda yükseltirken diğer alanlarda düşürme.
7. Rakibini kopyalama. Kopyalayacaksan da iyi yönlerini kopyala Allah aşkına, gidip sınırlı/sorunlu şeylerin aynısını yapmak nedir?
8. Acele et. Rakiplerin uyumuyor, hızlı gelişen ve değişen mobil dünyada sona kalan cidden donakalıyor. Hani nerede ElectroWorld’lerde, Vatan’larda, Hepsiburada’larda Windows Phone’lar? Neden hâlâ gelemedi şu Windows Phone?



Şimdi “Bunun Windows Phone 8 ile ne alakası var?” diyebilirsiniz. Üstteki paragrafları Windows Phone 8 duyurusundan önce yazmıştım. Windows Phone 8 duyurusu güzeldi. Ancak izlerken şunu düşündüm: Palm WebOS duyurusu da çok güzeldi. Böyle duyurular sırasında insanları etkileyebilirsiniz. Ancak sonrasında olanlar ve küçük detaylar gerçek başarıya götürüyor.

Windows Phone 8’de başlat ekranı yenilenmiş. Artık küçük, renkli karelerimizin boyutunu değiştirebilecekmişiz. Bu tür özellikler göz boyama özellikleri ve bir mobil işletim sisteminin kesinlikle ihtiyaç duyduğu özellikler. Evet, insanları etkilemek gerekiyor. Windows Phone 8’in Windows 8 ile aynı kod tabanını paylaşacak olması da güzel bir gelişme. MicroSD kart desteği gibi zaten olması gereken şeylerden bahsetmeye gerek duymuyorum.

Yeni sürümdeki temel sorun şu: Windows Phone 7 cihazlar Windows Phone 8’e yükseltilemiyor. WP8 uygulamaları da WP7’de çalışmıyor. Microsoft ilerlemek için gerekli adımları atıyor, ama WP7 kullanıcıları “WP 7.8” ile yetinmek zorunda kalıyor. Bunun özellikle de Nokia’nın Lumia serisi için iç açıcı bir haber olmadığını düşünüyorum. Dün bir WP7 telefon almış olsaydım bugün çok sinirli olurdum herhalde. Bu saatten sonra da bilinçli bir tüketicinin indirim söz konusu olmadan bir WP7 telefon alacağını sanmıyorum.

İyi bir kullanıcı arabirimi, güçlü cihazlar, kırpılmamış özellikler. Bir de üç ay içinde cihazları aldığınıza pişman etmezlerse... Bu sefer tutabilir mi? Belki. Şimdilik burada bitireyim ve bu sorununun cevabının bence neden “belki” olduğunun açıklamasını da başka bir yazıya bırakayım.

İlgili yazılar:
Nokia'nın Windows Phone 8 telefonları