E-kitap okuyucuları özel yapan, e-ink ekranları; ve bu ekranlar Angry Birds oynamak için değil, kitap okumak için tasarlanmışlar. E-ink ekranlar ışık saçmadıkları için gözü daha az yoruyor, güneş ışığı altında bile okunabiliyor ve pili hemen tüketmiyorlar. E-kitap okuyucu diye bir şeyin var olmasının sebebi bu ekranlar. Ancak tablet sahibi olup da bir e-kitap okuyucu satın alanlar, beklentilerini tablet düzeyinde tutarlarsa, hayal kırıklığına uğrarlar. E-ink ekranlar yavaş çalışırlar. E-ink ekranlar siyah-beyazdırlar. E-ink ekranların rakipleri tablet ekranları değil, kitap sayfalarıdır.
E-ink ekranlar karanlıkta okunamazlar. Ancak son zamanlarda frontlight-ön ışık adı verilen aydınlatma tekniği ile karanlıkta da okunabilen e-kitap okuyucular üretilmiştir. Bununla birlikte, aydınlatması olmayan e-kitap okuyucular "çöp" değildir; bugüne kadar kitapları karanlıkta mı okuduk Allah aşkına?
E-ink ekranlar farklı bir teknoloji ile çalıştığı için, farklı davranış gösterebilirler. Örneğin sayfa değiştirdiğinizde tüm sayfa kararıp tekrar gelebilir (yanıp sönebilir). Bu, sayfadaki tüm yazıların size pürüzsüz olarak gösterilmesini sağlar. Yanıp sönmediği zaman önceki sayfadaki karakterlerin kalıntıları silik bir şekilde görünebilir, buna "ghosting" denilir. Kalıntı olsa da, bu sayede sayfa değiştirme hızınız artar. Eğer her seferinde mükemmel görüntü istiyorsanız cihazınızın ayarlarından her sayfada tam güncelleme yapılmasını ayarlabilirsiniz. Yok, sizin için hız önemliyse, tam güncellemenin 10 sayfada bir yapılmasını da ayarlayabilirsiniz. Ancak, dedik ya, beklentiyi tablet düzeyinde değil, kitap düzeyinde tutmak lazım diye. Okuduğunuz hiç bir kitapta, sayfanın öbür tarafındaki karakterler hafiften gözükmüyor muydu? Bu ghosting denilen şey ondan farksız işte.
E-kitap okuyucuların temel işlevi okumaktır. Tabletiniz ile karıştırıp internette dolaşmaya, müzik dinlemeye, fotoğraf albümünüze bakmaya kalkışırsanız cihazı beğenmezsiniz elbette.
Bir de, e-kitap okuyucu incelemelerinde "Göz yormuyor" diye bir ifade geçiyor, bunun hatalı olduğunu belirtmek zorundayım. Göz yormuyor diye bir şey yok, çünkü bir kitap ne kadar göz yoruyorsa, e-kitap okuyucular da o kadar yoruyor.
Onu bekleme, bunu bekleme. E-kitap okuyuculardan ekranlardan ne beklemek gerekir peki?
E-kitap okuyuculardan mümkün olan en iyi okuma deneyimini sağlamasını beklemek gerekir. Bunun da birkaç ayağı var. İçerik temini, içerik aktarımı, görüntüleme, notlar alma gibi.
E-kitap okuyucuların en büyük problemi e-kitapların bulunmasının halen zor olması. Özellikle Türkçe kitap bulmak sıkıntılı. Bulduğunuz kitaplar ise basılı versiyonlarına çok yakın fiyatlara satıldığı için alasınız gelmiyor. Bir de, e-kitap okuyuculardan, bulabildiğiniz kitapları satın alma deneyimini kolaylaştırmaları beklenebilir. Yani online kitap mağazasının kolay kullanımlı olması ve tek tıklama ile kablosuz olarak kitabın cihaza aktarılması. Doğrusu bu biraz da cihaz ile servisin entegrasyonunun iyi olmasına bağlı.
E-kitap okuyucu diyoruz ama, bu cihazlara e-okuyucu demek daha doğru olurdu. Çünkü sadece kitap değil, herhangi bir metni okuyabilirsiniz. Kindle gibi e-kitap okuyucular, "Send to Kindle" özelliği sayesinde internette gördüğünüz herhangi bir yazıyı cihaza kablosuz olarak aktarmanıza olanak sağlıyor örneğin. Ya da web sayfalarını EPUB formatına çevirip Calibro gibi okuyuculara aktarmak mümkün. Yani, e-kitap okuyucunuzdan her türlü okuma eyleminde size kolaylık sağlamasını beklemelisiniz. Kitap, web sayfası, PDF dosyası, Word dokümanı; hatta RSS kaynakları, günlük gazete haberleri, e-posta mesajları; ve bunların cihaza aktarımı. Kimi cihazlar bu konularda daha esnek iken, kimisi daha sınırlı olabiliyor.
E-kitap okuyuculardan beklenilmesi gereken bir diğer şey, yüksek çözünürlüklü, yüksek kontrastlı ve mümkün olduğunca hızlı çalışan ekranlar. E-ink teknolojisi yavaş da olsa gelişiyor. Şu anda kitap sayfasına en yakın deneyimi de bu ekranlar sunuyor. Ancak alınması gereken mesafe yok mu? Olmaz mı? En büyük problem kontrastta, zira bazı cihazlarda karakterler tam siyah gözükmezken, zemin de tam beyaz değil. Çoğunlukla yeşil/gri tonlarında oluyor e-ink ekranların "beyaz alanları".
Normal kitapların sunduğu, alışık olduğunuz için farkında olmadığımız bazı deneyimler vardır. Sayfayı işaretleme, altını çizme, notlar ekleme, sayfalar arasında hızla geçebilme, çeşit çeşit kitap ayraçları kullanabilme gibi. E-kitap okuyuculardan bir beklenti de, bunları iyi yapabilmesi, hatta kitaplardan daha iyi yapabilmesi olmalıdır. Aldığınız notları güzel bir şekilde sınıflandırması, notlarınız içinde arama yapabilmenizi sağlaması bence çok önemli özellikler.
Okuma deneyimi ile ilgili bir diğer beklenti, sözlüklerle ilgili olabilir. E-kitap okuyucular farklı dillerde sözlükleri içlerinde barındırmalı, kelimelerin anlamlarına bakma konusunda kolaylıklar sağlamalıdır. Daha da büyük düşünülebilir, örneğin kimi e-kitap okuyucularda kelime öğrenmeyi kolaylaştıran özellikler bile bulunuyor.
Bunun dışında, kitap okuyuculardan mümkün olduğunca sorunsuz bir deneyim beklenebilir. Kitaplarda yazılım hatası olmaz, e-kitap okuyucularda da olmamalı. Kitaplar yere düşünce kırılmaz, e-kitap okuyucular da biraz olsun sağlam olmalı!
Sonuç olarak, bir e-kitap okuyucu almadan önce gerçekten neye ihtiyacınız olduğunu iyi analiz etmelisiniz. Çok okumuyorsanız, e-kitap okuyucu değil, tablet almak sizi daha mutlu eder. Okuduğunuz şeylerde renk önemliyse; ya da çok karmaşık PDF dokümanları ile çalışmanız gerekiyorsa, yine tabletler daha uygun sizin için. Ancak uzun yazıları ışık yayan ekranlardan okumak artık gözlerinizi acıtmaya başladıysa, e-kitap okuyuculara bir şans verebilirsiniz.
İlgili linkler
Kindle Touch incelemesi
Calibro Touch Lux incelemesi
Calibro Basic incelemesi
E-kitaplarla ilgili yazdığım her şey
1 yorum:
Elinize saglik.Cok akici ve bircok konuya deginilen yazi olmus.Ben de 3 aydir kindle paperwhite 3 ile ekitap'a basladim.Inanilmaz keyif aliyorum.Sadece kitap okuyorum kacamak yapmiyorum cunku bana o firsati vermiyor.)))
Yorum Gönder